Opgroeien als enig kind

Hoe is het om op te groeien als enig kind? Ik schrijf over de voor(oor)- en nadelen die ik ervaar.

Ik ben opgegroeid zonder broer of zus. Ik was een huilbaby vanwege een onontdekte koemelkallergie. Mijn ouders hadden om-en-om nachtdienst waarbij ze eindeloos rondjes met mij liepen om me stil te krijgen. Toen er eenmaal meer rust was, is hun wens om nog een kind te krijgen niet meer opgelaaid. Ons gezin was voor hen compleet. Ik heb mijn ouders als kind wel eens gevraagd om een broer of zus, maar heb ze nooit iets kwalijk genomen.

Ik heb me, vanwege het enig kind zijn, eigenlijk altijd een uitzondering gevoeld. Een gezin met twee of meer kinderen is in onze maatschappij min of meer de norm. Ik heb weinig vrienden of vriendinnen die in een gezin zijn opgegroeid met 'maar' een kind.

De vooroordelen die ik vaak te horen kreeg, waren dat enig kinderen verwend zijn en niet kunnen delen of samen spelen. Best gek om meteen in een hokje geplaatst te worden als iemand hoort dat je geen broers of zussen hebt. Ik heb me nooit herkend in deze eigenschappen.

Het vervelende aan dit soort vooroordelen is dat je snel in de verdediging schiet en dat het lijkt alsof ze waar zijn tot het tegendeel bewezen is. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat enig kinderen niet minder sociaal zijn dan kinderen uit een groter gezin. Sociale vaardigheden leer je niet alleen binnen het gezin.

Ik heb een bonusfamilie. Vrienden van mijn ouders met drie kinderen van mijn leeftijd. We woonden dan wel niet onder één dak, maar hebben veel gezamenlijke, dierbare herinneringen. We speelden veel bij elkaar en onze ouders namen elkaar regelmatig zorg uit handen door voor elkaars kind(eren) te zorgen. Ook zijn we vaak samen op vakantie geweest.

Al zijn het niet mijn echte broer en zusjes, we hebben vaak genoeg geruzied, maar vooral heel veel samen gespeeld. Zo had ik toch het gevoel deel uit te maken van een groter gezin. Hun jongste dochter en ik leken erg op elkaar en we vonden het leuk om te doen alsof we zusjes waren.

Toch heb ik de vanzelfsprekende, natuurlijke band met een broer of zus altijd gemist. Ik weet dat het geen garantie is voor een goede relatie, maar het lijkt me zo fijn iemand te hebben waarmee je vroege herinneringen en ervaringen deelt. Met je geliefde, je ouders, je vrienden en vriendinnen heb je toch een ander soort relatie dan met een broer of zus.

Toen mijn oma ernstig ziek was, zag ik van dichtbij hoe haar zes kinderen samen alles regelden en verzorgden. Ze verdeelden de taken en iedereen droeg op zijn manier iets bij. Op dat moment realiseerde ik me voor het eerst dat, als het met mijn ouders niet goed gaat, ik (in principe) alleen ben in het zorgen, regelen en organiseren. Als mijn ouders overlijden, kan ik geen herinneringen ophalen of delen met een broer of zus.

Er zijn natuurlijk ook mooie kanten aan enig kind zijn. Ik heb veel van de wereld gezien en regelmatig mocht er een vriendje of vriendinnetje mee op reis. Mijn ouders hebben me altijd veel tijd en aandacht gegeven.

Nu ik zelf kinderen heb, passen mijn ouders veel op en krijgen mijn dochters veel aandacht van hun opa en oma.

Uiteraard realiseer ik me dat alles een keerzijde heeft. Ik licht hier uit hoe ik het ervaar om enig kind te zijn en wat de dingen zijn die mij bezighouden. Ik ben benieuwd naar ervaringen en gevoelens van andere kinderen, met en zonder broers of zussen.

De komende tijd ga ik hier nog meer over schrijven. Reacties? Graag!